Ομοσπονδιακό δικαστήριο έκρινε χθες αντισυνταγματική την πρακτική που εφαρμόζουν οι αστυνομικοί της Νέας Υόρκης να υποβάλουν σε σωματική έρευνα, στη μέση του δρόμου, τους περαστικούς χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια καταγγελία σε βάρος τους ή να θεωρούνται ύποπτοι για εγκληματικές ενέργειες.

«Πάρα πολλοί άνθρωποι στη Νέα Υόρκη στερούνται το θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθερίας τους πάρα πολύ συχνά» εξήγησε η δικαστής Σίρα Σνάιντλιν στην απόφασή της, έκτασης 198 σελίδων, με την οποία κρίνει ότι η πρακτική αυτή, που εφαρμόζεται κυρίως σε μαύρους και ισπανόφωνους, παραβιάζει τα συνταγματικά δικαιώματα των μειονοτήτων.

Η δικαστής υπογραμμίζει ότι οι αυθαίρετοι σωματικοί έλεγχοι παραβιάζουν τα δικαιώματα που εγγυώνται το 4ο και το 14ο άρθρο του Συντάγματος. Το πρώτο απαγορεύει τις αυθαίρετες έρευνες και κατασχέσεις και το δεύτερο εγγυάται την ισότητα απέναντι στο νόμο. «Η πόλη (...) εφαρμόζει μια έμμεση πολιτική διαμόρφωση της εικόνας με βάση φυλετικά χαρακτηριστικά. Ορισμένες ομάδες, που καθορίζονται από τα φυλετικά χαρακτηριστικά τους, δεν πρέπει να γίνονται στόχος ελέγχων απλώς επειδή εμφανίζονται συχνότερα στα τοπικά στατιστικά δεδομένα των υπόπτων εγκληματιών (...) Ιδίως, οι αστυνομικοί πρέπει να σταματήσουν να στοχεύουν τους νεαρούς μαύρους και ισπανόφωνους», τονίζει η Σνάιντλιν.

Η δικαστής επισημαίνει ότι από το 2004 μέχρι το 2012 πραγματοποιήθηκαν 4,4 εκατομμύρια έλεγχοι στους δρόμους της Νέας Υόρκης και το 83% από αυτούς αφορούσαν μαύρους και ισπανόφωνους.

Με την απόφαση πάντως δεν ζητείται να σταματήσουν οι έλεγχοι αλλά να διοριστεί ένας ανεξάρτητος συνήγορος των πολιτών ο οποίος θα φροντίσει ώστε να γίνονται χωρίς να παραβιάζεται το Σύνταγμα. Θεωρείται ωστόσο ότι αποτελεί ένα σκληρό πλήγμα τόσο για τον δήμαρχο Μάικλ Μπλούμπεργκ, όσο και για τον αρχηγό της αστυνομίας της Νέας Υόρκης Ρέι Κέιλι που έχουν υπερασπιστεί αυτήν την τακτική υποστηρίζοντας ότι βοήθησε στη μείωση της εγκληματικότητας.

Ο δήμαρχος, αντιδρώντας στην απόφαση, είπε ότι σκοπεύει να ασκήσει έφεση. Εξήγησε μάλιστα στους δημοσιογράφους ότι η πολιτική των αυθαίρετων ελέγχων ήταν ένα «μέσο αποτροπής» ζωτικής σημασίας, που επέτρεψε να εντοπιστούν και να απομακρυνθούν από τους δρόμους της Νέας Υόρκης σχεδόν 8.000 όπλα μέσα σε μια δεκαετία. «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η πρακτική του να σταματούν (οι αστυνομικοί) κάποιον στο δρόμο, να τον ανακρίνουν και να τον ψάχνουν βοήθησε να σωθούν αμέτρητες ζωές», τόνισε.